تشریح کنه واروا , مهمترین انگل زنبور عسل

واروا اولین بار توسط جاکوبسون در سال ۱۹۰۴ در جزایر جاوای اندونزی بر روی زنبور عسل هندی مشاهده شد. بین این انگل و این گونه از زنبورعسل, از مدت های مدید, همزیستی بوده است. بر اساس نظر گروبوف, انتقال این انگل به زنبور عسل اروپایی در نتیجه عوامل ذیل بوده است :
جایگزینی زنبور عسل هندی با زنبور عسل اروپایی به منظور بالا بردن میزان تولید زنبورستان ها در این مناطق.
از بین رفتن محیط طبیعی زنبور عسل هندی به دلیل توسعه شهرسازی یا به دلیل تغییر شیوه های کشاورزی.
به نظر می رسد در حدود سال های ۱۹۶۰ واروا یک جابجایی در محیط زیست خود داشته و از زنبور عسل هندی به زنبور عسل اروپایی منتقل گردیده است, تغییری که بر اساس قوانین تکاملی می بایست سال های سال طول می کشید تا به طور طبیعی رخ دهد.
واروا در سال ۱۹۶۴ در زنبور عسل اروپایی دیده شد. از آن زمان به بعد, این انگل با سرعت سرسام آور منتشر شد و واروا در میزبان جدید با هیچ مانعی برای رشد خود برخورد نکرد. اگر زیست شناسی زنبور عسل اروپایی و زنبور عسل هندی مقایسه شود, این توسعه ی برق آسا قابل توجیه خواهد بود :
در زنبور عسل هندی, دوره تکاملی ۱۷ روز می باشد و واروا نمی تواند جز در شفیره های نر تکثیر نماید. زمان بسته ماندن درب شفیره های کارگر در این زنبور خیلی کوتاه بوده و اجازه نمی دهد سیکل توسعه انگل کامل شود.
در زنبور عسل هندی, رفتار جوریدن یا پاک سازی فعال شده است و زنبورعسل با خود جوری, انگل را از خود دور می کند و یا با دیگر جوری به زنبورعسل آلوده دیگر کمک می نماید تا کنه را دفع نماید, به شکلی که در عرض دو دقیقه ۹۰% انگل ها را از خود دور می کند, در حالی که این رفتار در زنبور عسل اروپایی وجود ندارد. با ترشح بزاق واروا در همولنف زنبور بالغ, رفتار خود جوری فعال می شود. همچنین رفتار جوریدن شفیره ها با تحریک قوه بینایی یا بویایی در زنبوران پرستار فعال می شود.
به طور میانگین میزان درجه حرارت حجره های شفیره در زنبور عسل هندی ۳۸ درجه سانتی گراد است, در حالی که درجه حرارت مناسب برای تکثیر واروا بسته به درجه محیط بین ۳۱.۳ تا ۳۴.۲ درجه سانتی گراد است.
میزان هورمون جوانی در زنبور عسل هندی خیلی کمتر از زنبور عسل اروپایی است و تولید مثل انگل را محدود می نماید. این هورمون عامل تنظیم رشد تخمدان ها در واروای ماده جوان می باشد.
غریزه نظافت گری در زنبور عسل اروپایی نسبت به زنبور عسل هندی از رشد کمتری برخوردار است, به همین دلیل است که در زنبور عسل هندی شفیره های آلوده و تلف شده در داخل حجره ها, نقش تله را برای این انگل دارند.
از سال ۱۹۶۴ به بعد این انگل در اغلب مناطق دنیا به جز چند منطقه که فعلا آلوده نیستند, شروع به گسترش نموده و باعث تلفات در تعداد زیادی از کلنی ها شده است.

سبب شناس ی کنه واروا :
عامل بیماری یک جرب به نام واروا می باشد که دارای دو جنس نر و ماده است. جنس ماده هم بر روی بالغین و هم بر روی شفیره ها زندگی می کند ولی جنس نر فقط بر روی شفیره ها یافت می شود.
واروای ماده, بیضوی شکل و شبیه خرچنگ کوچک می باشد و ۱.۱ میلی متر طول و ۱.۶ میلی متر پهنا دارد. قسمت پشت کنه از یک مجموعه صفحه که به هم وصل شده اند پوشیده شده است.
واروای نر, گرد با قطر ۰.۸ میلی متر و رنگ سفید می باشد. بدنی نرم داشته و شیارهایی بر روی پشت دارد. گوشه گیر بوده و کمتر تغذیه می کند. چهار جفت پای او به طرف جلو کشیده شده است و به جز داخل حجرات آن را نمی توان در جای دیگر دید.

مراحل تکاملی کنه واروا :
تخم : بیضوی شکل و حدود ۰.۵ میلی متر به رنگ سفید کمرنگ.
پیش لاروی : غیر فعال, بی حرکت و بسیار مقاوم.
لاروی : بعد از پوست اندازی در مرحله پیش لاروی, وارد مرحله لاروی می شود. در این مرحله نه می تواند تغذیه کند و نه حرکت نماید. همچنین دارای شش پا شده است.
پیش شفیره ای : بعد از مرحله لاروی و پوست اندازی ظاهر شده, به رنگ سفید و دارای چهار جفت پا می باشد. حرکت نمی کند یا خیلی کم و با استفاده از پنجه ها حرکت می کند اما می توانند کوتیکول را سوراخ کرده و از همولنف تغذیه کند.
شفیره ای : بسته به جنسیت, شکل آن تغییر می کند. ماده ها بیضوی شکل بوده, به رنگ سفید و پاها به طرف جلو کشید شده و تغذیه می کنند. نر ها مثلثی شکل یا گرد بوده و دارای شیار پشتی هستند.

تغذیه کنه واروا :
واروای ماده از همولنف لارو و شفیره ها و زنبوران بالغ تغذیه می نماید. محققین مختلف مقادیری برای میزان همولنف جذب شده ذکر کرده اند که بسته به وضعیت جرب در دوره سال تفاوت می کند. یک واروای ماده با وزن ۰.۳ میلی گرم حدود دو ساعت تمام تغذیه می کند و تا ۰.۱ میلی گرم افزایش وزن پیدا می کند.

موقعیت تجمع کنه واروا :
در داخل کلنی زنبور عسل, انگل واروای ماده روی زنبوران بالغ بزرگتر از ۲ روز و ترجیحا روی زنبوران پرستار متمرکز است. در مناطقی که جذب همولنف میسر است یعنی در محل غشاء بین قطعات بدنی زنبورعسل, حلقه های شکمی – پشتی, بین مفاصل سینه و شکم, مفاصل سر و سینه یا پاها, یک یا چند انگل می توانند حضور داشته باشند.
کنه واروا, زنبوران شهد آور را از زنبوران دیگر, از طریق ترشح فرومون نازانوف که بر اساس سن زنبور عسل ترشح می شود, شناسایی می کند. زمانی که کنه های ماده تغذیه نمی کنند, ترجیحا جای آنها روی سینه می باشد. تعداد واروا هایی که روی سینه می روند, نسبت به درجه حرارت محیط حالت معکوس دارد و در ۲۸ درجه سانتی گراد حداقل است.
تجارب نشان می دهند که ۴۲% واروا ها, درجه حرارت سلول های شفیره های نر که ۳۰ الی ۳۴ درجه سانتی گراد است را ترجیح می دهند و ۱۹% واروا ها, درجه حرارت سلول های شفیره کارگر که ۳۴ الی ۳۶ درجه سانتی گراد را بر می گزینند. همچنین وجود سلول های ملکه, واروا های ماده را جذب می کند.
در شرایط آلودگی شدید, واروا ها را می توان داخل سلول های درباز بیشتر از سه روز و یا ۲% الی ۳% موارد داخل سلول های ملکه یافت. واروا های نر را به جز در سلول های درب بسته نر یا کارگر نمی توان یافت.

دوره زندگی کنه واروا :
دوره زندگی واروا به دوره زندگی زنبوران کارگر یا نر در مرحله شفیرگی بستگی دارد. واروای ماده بارور, قبل از بسته شدن درب سلول زنبور عسل, وارد آن شده و داخل ژله رویال مخفی می گردد. بعد از بسته شدن درب حجره, واروا ابتدا از غذای لارو ( ژله رویال ) و پس از تمام شدن آن از همولنف لارو استفاده نموده و بعد شروع به تخمگذاری می نماید.
کنه ماده به فاصله هر ۲۴ ساعت, یک تخم و جمعا بین ۲ تا ۸ تخم می گذارد. بر اساس تحقیقات انجام شده, اولین تخم به واروای ماده و دومین تخم به واروای نر تبدیل می شود و تخم سوم دوباره ماده می شود.
لارو از تخم خارج شده, نه می تواند تغذیه کند و نه حرکت نماید. دارای شش پا است و بعد از ۴۸ ساعت تبدیل به پیش شفیره می شود. لبه های واوای ماده گرد بوده و به سختی از نر که مثلثی تر است قابل تشخیص است. بعد از تغذیه مناسب به شفیره تبدیل می شود. سرعت گذراندن وضعیت شفیره ای در واروا به شرایط آب و هوایی بستگی دارد. حداقل دوره تخم تا شفیره برای کنه ماده سه روز است و سه روز بعد با آخرین پوست اندازی بالغ می شود و حدودا ۲۴ ساعت بعد, داخل حجره سربسته جفتگیری می کند. نر بعد از جفتگیری در داخل سلول تلف شده و ماده از سلول خارج شده تا سیکل ادامه یابد. دوره تکاملی واروای ماده از تخم تا بلوغ ۸ تا ۹ روز است.
یک ماده تخم گذار می تواند چند دوره تخمگذاری نماید. بیش از ۵۰% ماده ها, سه دوره تخمگذاری دارند. برخی تا هفت دوره و تا سی تخم می گذارند. مشخص شده که ماده های باکره, قبل از باروری بایستی حدود پنج روز را روی زنبوران بالغ بگذرانند تا از نظر جنسی بالغ شوند. این بلوغ جنسی از طریق بهره گیری از هورمون جوانی زنبورهای عسل به دست می آید.
ارقام حاصله از شیوه رشد و تکثیر واروا از یک سیستم دقیق حکایت می کند و نشانگر تعادل در جمعیت واروا می باشد. همانگونه که دوره زندگی زنبور عسل بسته به شرایطی همچون زمستان, خشکی, کم غذایی, افزایش می یابد و در شرایط آب و هوایی خوب کاهش می یابد, دوره زندگی واروا نیز ثابت نیست و هماهنگ با شرایط منطقه, فصل و آب و هوا افزایش یا کاهش نشان می دهد. حضور انگل در داخل حجره بر مدت دوره شفیره سربسته تاثیر گذاشته و آن را طولانی می کند. درصد تولید مثل واروا بسته به گونه زنبور عسل تفاوت می کند و از طرفی به تعداد زنبور پرستار بستگی دارد.
مدت زندگی کنه واروای ماده در داخل کلنی در تابستان ۲ تا ۳ ماه و در زمستان شش ماه است. خارج از میزبان این دوره بسته به شرایط آب و هوایی فرق می کند و در شرایط خوب از هفت تا نه روز می باشد. در شفیره های زنبور عسلی که در درجه حرارت محیط آزاد قرار گیرند, واروای ماده تا ۱۵ روز زنده دیده شده است.

بیماریزایی کنه واروا :
واروا یکی از آفات زنبوران عسل است که به تنهایی یا با حضور عوامل بیماریزا به سرعت انتشار بیماری ها می افزاید, بدون اینکه بهبودی یابد. اثر بیماریزایی واروا روی زنبوران بالغ و شفیره ها ظاهر می شود.

علایم بیماریزایی واروا روی زنبوران بالغ :
اثرات جسمی : حضور یک یا چند انگل, زنبور عسل را در حرکت, پرواز و در همه فعالیت هایی که در داخل کلنی انجام می دهد, دچار نقص می کند.
اثرات انگلی : به طور دوره ای واروای ماده همولنف زنبور عسل را می مکد و باعث تضعیف آن می شود و در سوخت و ساز زنبورعسل ایجاد اختلال می نماید. تخمین زده شده است که ۰.۱ تا ۰.۲ درصد حجم همولنف یک زنبور کارگر توسط واروا در هر وعده غذای بلع می شود و در یک دوره کامل زندگی زنبور عسل, ۴۰% حجم همولنف زنبورعسل بلعیده می شود.
همچنین کاهش تعداد سلول های خونی ( هموسیت ها ) و تغییر میزان پروتئین همولنف نیز گزارش شده است. میزان اهمیت این تغییرات بستگی به تراکم انگل ها دارد. در هنگام آلودگی شدید, بر روی کار غدد ماندیبولار و هیپوفارنژیال اثر گذاشته و در نتیجه روی کیفیت ژله رویال اثر می گذارد. اثر دیگر آن مصرف ذخایر چربی بدن زنبورعسل است که اهمیت زیادی در متابولیسم زنبور عسل دارد.
ناقل اجرام : منفذ حاصله از زواید دهانی واروا, موقعیت مناسبی را برای ورود اجرام بیماریزا مخصوصا ویروس فلجی حاد فراهم می کند.
به طور کلی, زنبوران بالغ یک کاهش فعالیت را نشان می دهند که در نتیجه اختلال در سوخت و ساز آنهاست و منجر به کاهش عمر آنها می شود. در یک آزمایش, گروهی از زنبوران آلوده با گروهی از زنبوران سالم در شرایط آزمایشگاهی مساوی مقایسه شدند. بعد از ۲۵ روز حدود ۲۵% از زنبوران آلوده زنده ماندند, در حالی که از زنبوران سالم حدود ۵۰% زنده مانده بودند.

علایم بیماریزایی واروا روی شفیره ها :
ایجاد جراحت : واروا با رفت و آمد به داخل حجره ها, باعث تخریب و خسارت به صفحاتی که منشا اندام های ضمیمه زنبورعسل می باشند, می شود و در نتیجه زنبوران ناقص الخلقه ( بدون بال ) متولد می شوند. کمبود جای حاصله از حضور واروا درون سلول مانع از رشد هماهنگ زنبورعسل در آینده می شود. حدود ۶% زنبوران متولد شده ی آلوده, دچار نقص در اندازه شکم می باشند.
برخی از لاروهای شدیدا آلوده, درست قبل از پوشیده شدن درب حجره, از حجره خارج شده و روی کف کندو می افتند. همچنین داخل حجره های آلوده, مصرف اکسیژن افزایش می یابد و منجر به آسیب لارو می شود.
اثرات انگلی : در اثر آلودگی در دوره شفیرگی, ۱۵ تا ۴۰ درصد حجم همولنف از بین می رود. این مسئله بر سوخت و ساز اثر گذاشته و منجر به تولد زنبوری ناتوان و محکوم به زندگی کوتاه با غدد تحلیل رفته, می گردد. با وجود یک تا سه جرب, حجم غدد هیپوفارنژیال ۱۳.۵% و وزن حشره بالغ ۳۰% کاهش می یابد.
انتقال اجرام : بیماریزایی ثانویه توسط کنه واروا قابل مشاهده است. برخی بیماری های مربوط به شفیره ها مثل لوک اروپایی, لوک آمریکایی و نوزاد کیسه ای افزایش می یابد. اثر ویروس هایی که در کلنی وجود داشته اند ولی بیماریزایی نداشته اند, تشدید می شود. با تغذیه مستقیم واروا از همولنف, ویروس ها وارد بدن لارو شده و باعث مرگ لارو یا تولد زنبور عسل های ناقص می شود. زنبوران آلوده ای که متولد می شوند از نظر جسمی کم و بیش ناقص هستند و بسته به شدت انگل, ۲۱.۶% وزن خود را از دست می دهند.

علایم بیماریزایی واروا در کندو :
اولین مشکل این آلودگی, عدم ظهور علایم در شروع آلودگی است. بر حسب میزان آلودگی, فصل, شرایط آب و هوایی, روش های پرورش و سایر آلودگی ها, علایم با شدت کم و بیش ظاهر می شوند. در اوایل آلودگی زنبوردار حتی برای پیشگیری, نگرانی ندارد. اما بعدا که فشار انگل افزایش یافت, علایم بروز می کند و زنبور دار مطلع می شود.

الف : علایم در جلوی کندو : 
زنبوران تلف شده.
زنبوران و شفیره های ناقص.
لاروهای تازه جلوی تخته پرواز.
زنبوران افتاده روی زمین و در حال حرکت بدون هدف.
زنبوران بدون بال یا با پاهای ناقص.
زنبوران فاقد مو, سیاه رنگ و شفاف.
وجود گروه های زنبورعسل فراری در نزدیکی کندو ها, روی زمین یا روی شاخه درختان.

ب : علایم در داخل کندو :
کاهش تخمگذاری ملکه.
شفیره های موزاییک مانند.
شفیره های زنده اما ناقص در داخل حجره های درب بسته.
شفیره های تلف شده در داخل حجره های درب بسته با حالت طبیعی از نظر رشد, زبان خارج شده و پاهای جمع شده.
لاروهای جمع شده در کنج حجره, به رنگ قهوه ای روشن تا تیره, با حالت خمیری و گاهی کشدار.
شفیره های کم و بیش خورده شده و از حجره بیرون افتاده که در اثر کمبود پروتئین می باشد و با تامین پروتئین می توان پیشگیری نمود. این حالت که همخواری نامیده می شود, بعد از تامین پروتئین نیز اگر مشاهده شد می تواند علت دیگری مثل کمبود گرده داشته باشد.
کاهش جمعیت کلنی.
وجود ذخیره عسل و گرده, نامتناسب با جمعیت کلنی.
حمله کرم موم خوار به دلیل ضعف کلنی.
البته تمام علایم بالا اختصاصی نیستند و تعدادی از آنها در سایر بیماری ها دیده می شوند.

گسترش آلودگی کنه واروا :
کنه واروا به سرعت تکثیر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی آن را بگیرد. فاکتورهای مختلف مثل عوامل طبیعی زنبورداری, این وضعیت را تایید می کند که در بین این عوامل طبیعی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
پرواز نرها, تغییر کلنی و زنبورستان.
بچه دهی.
غارت.
ورود زنبوران شهد آور به سایر کلنی ها.
فرار کلنی ها.
انتقال انگل توسط حشرات دیگر مثل زنبوران معمولی.
و عوامل دیگری که به زنبور دار مربوط است مثل :
مهاجرت.
تمرکز کلنی ها در یک منطقه.
انتقال طبقات با زنبوران در هنگام عسل گیری.
فروش بچه کندو.
تجارت ملکه.

مبارزه با کنه واروا :

اول : مراقبت
تا کنون در هیچ کشوری از کشورهای آلوده, ریشه کنی صورت نگرفته. شناخت چگونگی همزیستی با واروا اهمیت فراوان دارد. یک کندو با آلودگی کم به واروا می تواند دوام داشته باشد. مسئله مهم زمانی است که جمعیت واروا گسترش پیدا می نماید. یک برنامه مراقبت مناسب می تواند از گسترش واروا جلوگیری نماید. مراقبت در کندوهایی که قبلا آلودگی داشته اند, اهمیت بیشتری دارد و شامل تخمین دوره ای جمعیت واروا می شود تا زمان مناسب مبارزه معلوم شود.

شمارش ساده :
اولین روش تعیین آلودگی شامل شمارش ساده جرب هایی است که در کف کندو می افتند. با قرار دادن یک کاغذ چرب یا چسبناک در کف کندو و عوض کردن آن هر ۲ تا ۳ روز, تعداد واروا ها در بین چیزهایی که روی کاغذ می افتند, شمارش می شود. برای هر جرب یافت شده مرده ( بدون درمان ) حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ واروای زنده در کندو تخمین زده می شود.
با این روش در تابستان, دیدن کمتر از ۱۰ واروا در یک روز را آستانه قابل قبول می نامند. زمانی که از این حد بگذرد, باید کلنی درمان شود یا به مراقبت دقیق نیاز دارد. اغلب محققین عقیده دارند که یک کندو می تواند تا ۳۰۰۰ واروا را تحمل نموده و زنده باقی بماند.
شمارش با کمک اسیدفرمیک :
این روش توسط دولت کانادا برای مراقبت پذیرفته شده و شامل گذاشتن یک کاغذ چسبناک در کف کندو می باشد که روی آن یک توری با شبکه های ۳ میلی متری قرار داده می شود. با قرار دادن ۲۰ سی سی اسیدفرمیک ۶۵% روی کاغذ, تعداد وارواها بعد از ۲۴ الی ۷۲ ساعت شمارش می شود.

شمارش روی زنبورهای عسل :
این روش دقیق است و با قرار دادن ۲۰۰ الی ۵۰۰ زنبور بالغ ( مضربی از صد ) در یک ظرف حاوی الکل یا ظرف حاوی آب جوش دارای ماده شوینده انجام می گیرد. بعد از ۲۰ دقیقه وارواها جدا شده و پس از شمارش آنها, میزان آلودگی تعیین می شود.
مقدار اهمیت درصد آلودگی به واروا با شمارش توسط الکل :
مقدار ۵% یا کمتر : آلودگی بسیار کم است و وارواها به سادگی دیده نمی شوند.
مقدار ۵% تا ۱۰% : آلودگی کم است ولی زمستان گذرانی بدون درمان مشکل است.
مقدار ۱۰% تا ۲۰% : علایم آشکار است. اگر علایم در بهار باشد, کلنی در زمستان از بین خواهد رفت.
مقدار بیشتر از ۲۰% : کلنی چند هفته بیشتر دوام نخواهد یافت.
مقدار بیشتر از ۳۰% : کلنی کاملا از بین رفته است.

تخمین شفیره های آلوده به کنه واروا : 
تکنیک دیگر تعیین میزان آلودگی در شفیره های سر بسته است. زمانی که بیش از ۱۰% سلول های زنبورهای کارگر و یا بیش از ۵۰% سلول های زنبورهای نر در یک کلنی آلوده باشند, کلنی در معرض خطر است. برای نمونه گیری می توان حداقل صد لارو را مورد بررسی قرار داد.

دوم : زمان اقدام:
درمان ها زمانی که آلودگی بیش از ۵% باشد و در خارج از زمان شهد اجرا می شود :
درمان بهاره. اوایل تابستان باید جمعیت واروا در کندو حداقل باشد چون باید یک دوره بدون درمان را سپری کند.
درمان پاییزه. بعد از عسل گیری و برای تقویت کلنی قبل از زمستان انجام می شود.
درمان در زمانی که جمعیت واروا از آستانه تحمل کلنی گذشته باشد.
درمان بهاره و پاییزه همزمان با دوره عدم فعالیت ملکه است و این منفعت را دارد که شفیره ای وجود ندارد و لذا هیچ واروایی در یک درمان دقیق نمی تواند بگریزد. بچه گیری در بهار نیز همین وضعیت ( فقدان شفیره ) را برای کلنی فراهم می کند و درمان را آسان می نماید.
به دلیل تکثیر سریع واروا, درمان های ترکیبی نتایج قانع کننده ای ندارند و هیچ دارویی نیز اثر ۱۰۰% ندارد. لذا باید میزان آلودگی به واروا را در سطح پایین نگه داشت تا به تدریج مقاومت کافی به واروا در کلنی ها ایجاد شود.

روش های غیر دارویی مقابله با واروا :
الف : تله گذاری 
این شیوه بر جمع کردن وارواهای کندو در یک قاب و سپس حذف قاب استوار است.

تله گذاری با سلول های نر :
چون وارواهای ماده, تخمگذاری در سلول های نر را ترجیح می دهند, می توان آنها را با تامین یک قاب مومی نر بافی شده به تله انداخت. زمانی که آخرین حجره بسته شد قاب از کندو خارج و موم آن را ذوب کرده یا می سوزانند. این یک راه مقابله در شروع آلودگی است.

جذب کننده ها :
مواد جذب کننده مثل عصاره سلول های نر نیز که توسط برخی از شرکت ها ساخته می شوند, روی یک قاب پاشیده شده و حدود ۷۵% وارواها را جذب می نماید.

حذف اولین قاب تخم :
با برداشتن و ذوب کردن اولین قابی که ملکه در آن تخمگذاری کرده, می توان بخش قابل توجهی از وارواهای موجود را حذف نمود. محققین روسی مشاهده کرده اند که شفیره های اولین قابی که ملکه جدید در آن تخمگذاری کرده است, حدود ۴۶% آلودگی دارد. با برداشت این قاب جمعیت واروا کاهش کلی پیدا کرده و سایر قاب ها دارای ۴% آلودگی می باشند. بدین ترتیب کلنی از رشد کافی برخوردار شده و می تواند زمستان گذرانی نماید.

معرفی لاروهای جوان : 
یک زنبوردار کانادایی زمانی که کلنی فاقد لارو می باشد, با معرفی لاروهای جوان به کلنی, میزان آلودگی را به سطح پایینی رسانده است. واروا ها به قاب برای تخمگذاری هجوم می آورند. کادر را به محض سر بسته شدن از کندو خارج می نماییم. این روش مزایای زیادی دارد, مخصوصا اینکه دوره تولیدمثل زنبوران را بهم نزده و باعث مقاومت تدریجی کلنی به واروا می شود.

حبس ملکه : 
با این روش ملکه را روی یک قاب, سه مرتبه به فاصله ۱۰ روز حبس کرده, بعد کادر را خارج نموده و سوزانده می شود. همچنین ملکه را می توان عوض کرد. به این روش ۶۰% وارواها از بین می روند.

ب : گرما درمانی
جرب های واروا و آکاراپیس به گرما خیلی حساس هستند. حرارت ۴۴ درجه سانتی گراد به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه توسط یک زنبوردار یونانی بررسی شده که باعث کاهش تعداد وارواها می شود و حرارت ۳۹ درجه سانتی گراد نیز به مدت ۴۸ ساعت همین اثر را دارد. جرب مجاری تنفسی ( آکاراپیس ) به گرما درمانی حساس تر است. خیلی از افراد معتقدند که ماندن کندوها در مقابل نور خورشید باعث سلامت آنها می شود.

ج : مواد ضد چسبندگی
آرد و پودر شکر. زنبورداران هندی شگرد ساده ای را به کار برده و با پاشیدن ۱۰ الی ۱۵ گرم آرد گندم در زمان ظاهر شدن واروا و تکرار سه بار به فاصله یک هفته باعث کاهش آلودگی شده اند. آرد مانع چسبیدن واروا به زنبور شده و نمی تواند از قابی به قاب دیگر برود. این روش برای زنبور و عسل ضرری ندارد.
روغن. با قرار دادن ترکیب ۱۵۰ گرم روغن گیاهی و ۳۰ گرم پودر شکر روی کادرهای شفیره, زنبوران با تصور اینکه این ماده زاید است آن را بتدریج از کندو بیرون ریخته و بدن آنها چرب شده و جرب ها نمی توانند بر روی بدن زنبور قرار گیرند.

د : الکتریسیته
یک محقق روسی با استفاده از این روش ۱۰۰% کنه هایی که به زنبوران بالغ چسبیده اند را از بین برده است. در این روش یک صفحه سوراخ دار به اندازه بدن زنبور در جلوی دریچه پرواز قرار داده می شود. لبه های هر سوراخ شبیه برس است و این صفحه داخل یک الکترولیت قرار داده شده است. زمانی که جریان ۱۲ ولت برق از صفحه عبور می کند واروا هایی که به زنبوران چسبیده اند فلج می شوند و می افتند, در حالی که بر زنبوران اثری ندارد.

روش دارویی مقابله با واروا :
اسید فرمیک
یک اسید آلی است که در گیاهان و مخصوصا میوه ها یافت می شود. در عسل نیز به میزان کم و حدود ۱۰۰ میلی گرم در کیلوگرم یافت می شود و در برخی از عسل ها مثل صنوبر حاوی ۲۰۰ میلی گرم در کیلوگرم است.
استفاده از اسید فرمیک برای مبارزه با واروا با غلظت لازم و به فرم گاز می باشد. زمانی که هوای کندو از اسید فرمیک اشباع شود به سلول هایی که قابلیت نفوذ هوا دارد وارد می شود و جرب های زنبور عسل را از بین می برد.
مزیت این ماده, اثر روی بالغین و شفیره ها به میزان ۹۰% است. مزیت دیگر این که جرب ها به آن مقاوم نمی شوند. این ماده در اروپا به طور وسیع استفاده می شود.
از معایب استفاده اینکه ماده ای است که باید با احتیاط مصرف شود چون اثر سو بر سلامت انسان دارد و در شرایط نامناسب ۵% ملکه کشی دارد. بهتر است زمانی مصرف شود که درجه حرارت بین ۲۰ الی ۳۰ درجه سانتی گراد باشد زیرا بیشتر از ۳۰ درجه برای زنبور مضر است و در زیر ۱۲ درجه اثری نخواهد داشت. تمام منافذ کندو باید در هنگام استفاده باز باشند و هنگامی که کمتر از ۱۰ جرب در کندو در روز دیده شد درمان قطع شود. در کندوهای خیلی آلوده, درمان ۳ تا ۴ بار به فاصله ۲۴ ساعت انجام می شود. در کندو های با آلودگی کم, ۲ بار به فاصله یک یا دو هفته انجام می شود.

نوارهای تبخیری
در طی سال های گذشته نوار های آویزان شونده درون کندو با نام ها و اشکال مختلف وارد بازار شده اند که اثرات مناسبی را از خود نشان داده اند. معروف ترین این نوارها آپیستان و چک مایت بوده اند که به دلیل کاربرد آسان آنها, مورد استقبال زنبورداران قرار گرفته اند.